Scroll Top

Βιβλιοθήκη

Θα σας περιμένω, του Θανάση Τριαρίδη

feature_img__tha-sas-perimeno-tou-thanasi-triaridi
Ο Θανάσης Τριαρίδης απαγγέλει στην κοινωνική και ηθική συνείδηση. Συνομιλεί με τα κατά συρροή «άλλοθι» που επινοεί η ανθρώπινη συνείδηση προκειμένου να απαρνηθεί τις ευθύνες της για τα δεινά της ανθρωπότητας. Σκαλίζοντας τις μελανές κηλίδες της ιστορίας, φανερώνεται με ποιον τρόπο τελικά επενεργεί η εγκληματική σιωπή των εθελοτυφλούντων αυτουργών στα τεκταινόμενα.

Ο Θανάσης Τριαρίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1970. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ. και έχει εργαστεί ως κειμενογράφος, επιφυλλιδογράφος, αρθρογράφος, δικηγόρος, επιμελητής εκδόσεων, σεναριογράφος ντοκιμαντέρ κ.ά. Έχει ασχοληθεί με διάφορες εκφάνσεις του δυτικού πολιτισμού και έχει γράψει πολλά κείμενα γιατα έθνη και τους εθνικισμούς, τις θρησκείες, τους ολοκληρωτισμούς, τους κοσμοδιορθωτισμούς και τον ανθρωποδιορθωτισμό, το ρατσισμό και για κάθε μορφή ατομικής και συλλογικής βίας. Στα χρόνια 1996-2001 υπήρξε ακτιβιστής του Δικτύου DROM για τα κοινωνικά δικαιώματα των Τσιγγάνων. Έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα βιβλία: αφηγήσεις, δοκίμια, παραμύθια, θεατρικά έργα κ.ά. Ο αναγνώστης μπορεί να τα βρει όλα συγκεντρωμένα στην ιστοσελίδα εδώ.

Η ποιητική του συλλογή «Θα σας περιμένω» χωρίζεται σε δύο μέρη: το πρώτο φέρει τον τίτλο «WSTAVAC – Όταν η Ιστορία απελευθερώνει [2013]» (ο όρος “Wstawać” παραπέμπει στο παράγγελμα για την πρωινή έγερση στο Άουσβιτς) και περιλαμβάνει 26 ποιήματα, ενώ το δεύτερο μέρος με τίτλο «Θα σας περιμένω [2018]» αποτελείται από 30 ποιήματα. Πρόκειται για πεζόμορφα ποιήματα που χαρακτηρίζονται από μία ιδιότυπη φόρμα.

Η ποίηση του Τριαρίδη είναι μια γροθιά στο στομάχι. Χωρίς εξωραϊσμούς ή κοινοτυπίες, γράφει για όλα αυτά που οι περισσότεροι από εμάς -έστω και ενδόμυχα- αποφεύγουμε να αντικρίσουμε, να ακούσουμε, πόσω μάλλον να αποδεχτούμε. Θέτοντας στο κέντρο της ποιητικής του συλλογής τον άνθρωπο, διερευνάτην έμψυχη συνείδηση του υποκειμένου, τους ορίζοντες της κρίσης του και το αίσθημα ευθύνηςκαι ενοχής που κουβαλά κάθε ατομικότητα. Καθιστά άμεσα σαφές το πώς η μονάδα είναι ικανή να επηρεάσει την παγκόσμια κοινότητα: μήπως είμαστε ταυτόχρονα φορείς και αποδέκτες, θύματα και θύτες; Η πένα του συγγραφέα ήδη από το πρώτο ποίημα σε «αναγκάζει» να στοχαστείς και να αναθεωρήσεις κατ’ επανάληψη για το αίτιο, το αιτιατό και το αίτιο του αιτίου.

Η οξυδερκής πολιτική σκέψη του ποιητήμοιάζει με ένα ιδιότυπο κράμα ωμού ρεαλισμού, συμβολισμού και ειρωνείας. Δίχως να περιορίζεται σε κλειστά ιδεολογικά μονοπάτια, μιλά για τηνανομολόγητη ευθύνη όλων μας απέναντι στα απάνθρωπαεγκλήματα πουλαμβάνουν χώρα καθημερινά σε παγκόσμια κλίμακα. Και εδώ είναι που η ποίηση επιτελεί –κατ’ εμέ– έναν ουσιαστικό και αναγκαίο ρόλο: συνδιαλέγεται επί της ουσίας με το παρόν, με την κοινωνική πραγματικότητα· γίνεται φορέας μιας αλήθειας που οφείλει να διαλαληθεί.

Νομίζω πως η γραφή του Τριαρίδη αναστοχάζεται πάνω στις ρίζες της αρχέγονης βαρβαρότητας· πώςκαι γιατί ξαναγεννιέται αδιάλειπτα από τις στάχτες της από την αρχή της ανθρωπότητας; Καθώς ο ποιητής επικαιροποιεί παρελθοντικά γεγονότα, ξεπροβάλλει η φύση του ανθρώπου, η αυτοκαταστροφική του παθογένεια και η ακόρεστη δίψα του για αίμα· εμμονική δίψα όπως εκείνη της Σαλώμης για τον Ιωάννη ή για να πάμε ακόμη πιο πίσω, όπως εκείνη η άλογη δίψα της Πασιφάης:

Έτσι οι Μινωίτες:
Κάθε φορά έβλεπαν τα σφαγιά να έρχονται,
κι έπειτα διαλύονταν ήσυχα, με κάποια θλίψη βέβαια,
μα και με ανακούφιση μεγάλη που σάρκα ξένη, κι όχι η δική τους,
τάιζε την τρέλα της Πασιφάης.

Η σιωπή μπορεί να είναι εκκωφαντική; Η υποκρισία; Η υπεκφυγή;
Αναμφίβολα, κανείς δεν είναι αθώος όταν
αιώνες μετά ,
στις παραστάσεις των τραγωδιών,
η Ιφιγένεια λέει
«Πρέπει να πεθάνω για να νικήσει η Ελλάδα…»
και τα λοιπά ξεράσματα του μονολόγου της,
κι αυτοί χειροκροτούνε με δέος και συγκίνηση,
χωρίς να ντρέπονται,
που ένα παιδί γυρεύει να θυσιαστεί,
για να νικήσουν τα καράβια των φονιάδων.

Μέσα από τα ποιήματα θα δεις να ξεπηδούν οι θεογονίκες μορφές του Ησιόδου, θα αναζητήσεις τις κρυφές συνομιλίεςτου ποιητήμε τον Victor Hugo, τον Berthold Brecht, τον Oscar Wilde και τον Franz Kafka, ενόσω θα περιδιαβαίνεις από τη Βενετία στην Αντίς Αμπέμπα και από το Άουσβιτς στο Hoteld’ Alsace, στην Ταναρίφη και πίσω πάλι στην Αντίς Αμπέμπα. Γλιστρώντας από τη μία σελίδα στην άλλη, η έννοια της «συνενοχής» καραδοκεί και παραμονεύει επίμονα έως ότου σε «στοιχειώσει». Ο Τριαρίδης αφοπλίζει όλα εκείνα τα «αλλά» προκειμένου να γράψει με περισσή ευθύτητα για τις μάταιες και άσκοπες αιματοχυσίες που καταπνίγουν το ανθρώπινο γένος εις το όνομα θρησκειών και εθνών ανά τους αιώνες. Ο ποιητής εναντιώνεται στις κοινωνικές, ταξικές, έμφυλες και φυλετικές ανισότητες, και στη βία απ’ όπου και αν αυτή προέρχεται. Εν τέλει, ο άνθρωπος ανέκαθεν δεν καρπωνόταν αόριστες και αφηρημένες έννοιες προκειμένου να διαφυλάξει την αφελώς απενοχοποιημένη του συνείδηση;

«Είναι πασίγνωστη η εικόνα
(όλοι την έχουμε δει) :
η Ελευθερία που οδηγεί τον Λαό
του Εζέν Ντελακρουά
(στο Λούβρο, ναι, στο Λούβρο φυσικά)
όπου ορμάει η ξέστηθη Ελευθερία
προς το Μέλλον (με κεφαλαίο Μι, μην γίνεσαι
μίζερος)
και οι άλλοι ακολουθούν,
ζεστά ντουφέκια, έτοιμα πιστόλια, ξιφολόγχες έξοχες,
γυμνά σπαθιά να πάλλονται σαν φλόγες,
θεληματικά βλέμματα, και βοή - ναι, β ο ή-
της Ιστορίας.

[...]

έτσι πρέπει να είναι η Ελευθερία:
θεωρητική και νταρντάνα
γεμάτη με το γάλα του Μέλλοντος

[...]

Ωστόσο, είναι γνωστό κι αυτό
(κι αυτό όλοι το έχουμε δει -
ή, τέλος πάντων, όλοι μπορούμε να το δούμε)
πως εκείνη η Ελευθερία και οι συν αυτή
πατούνε πάνω σε κάτι πτώματα,
πάνω σε κάτι κακούς πρώην ανθρώπους,
πάνω σε κάτι Εχθρούς, ανθρώπους με ακάθαρτο αίμα,
απάνω σε κάτι μπάζα, σκέτη φύρα του Μέλλοντος...

(Μην γίνεσαι μίζερος, μου είπε,
κάθε βοή έχει και φύρα, έτσι γίνεται...)

Ο Τριαρίδης με λόγο προφορικό, άμεσο και αιχμηρό, προκαλεί την κοινωνική συνείδηση των αναγνωστών του υπενθυμίζοντάς τους πως τίποτε δεν ξεχνιέται, τίποτε δεν διαγράφεται από τις φρικαλεότητες της παγκόσμιας ιστορίας και πως μάταια, «πασχίζαμε να πείσουμε τους εαυτούς μας, πως φταίει κατά το μείζον η μοίρα, το τυχαίο, το ανυπολόγιστο…». Επιστρέφοντας το βιβλίο πίσω στο ράφι της βιβλιοθήκης σου, γνωρίζεις πλέον πως δεν ήταν το μοιραίο, η τύχη ή το θέλημα του Θεού αλλά ήμουν εγώ, εσύ, όλοι μας. Είμαστε όλοι και όλες ηθικοί αυτουργοί – ένοχοι – συνένοχοι για το χθες, το τώρα και για όλα εκείνα που έπονται.

Θα σας περιμένω, «ποιήματα» 2013-2018, του Θανάση Τριαρίδη
Εκδόσεις Gutenberg
σελ. 160

1
Μοιράσου το