Άλλαι Τέχναι

Σύμφωνα με μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα, αναρωτήθηκα αν ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι απομονωμένος μέσα στον γυάλινο πύργο του, να παράγει το καλλιτεχνικό του έργο, χωρίς να επηρεάζεται από τις ανησυχίες του εξωτερικού κόσμου ή να είναι ο ευαίσθητος εκείνος δέκτης, που συντονισμένος με ό,τι εκπέμπει η εποχή του, τελικά την εκφράζει.Η απάντηση όμως δόθηκε πολύ εύκολα μέσα σ’ αυτό τοεργαστήρι απέναντι σε τέτοιου είδους ηθικής τάξεως διλήμματα. Το καλλιτεχνικό έργο έχει ή δεν έχει αξία, ανεξάρτητα από τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε.Παρατηρώντας και αναλύοντας τα έργα της Σοφίας Περδίκη θα αντιληφθούμε τη σουρεαλιστική της διάθεση, την έντονη παρουσία της γυναικείας φιγούρας και την εξέλιξη των έργων της.

Το πρώτο έργο ονομάζεται «Ονειρικό» που δηλώνει την αναζήτηση του υποσυνείδητου εαυτού, των ενορμήσεων, των παρορμήσεων, του ονείρου ως χώρου αναπαράστασης της πραγματικότητας μέσα από σύμβολα, το σκηνικό που προκύπτει μέσα από τον ίδιο χώρο της ενύπνιας δράσης μας, ο έσω εαυτός και η αέναη πάλη του με το συνειδητό εξωτερικό «εγώ». Οριζόντιες και κάθετες γραμμές που δηλώνουν την έννοια του απείρου ενός ονείρου, την ασυνέχεια, το νόμο της βαρύτητας χωρίζονται από τις πλάγιες γραμμές που δίνουν ένα λίκνισμα στο έργο, μια λυρικότητα. Οι γωνίες που σχηματίζουν οι γραμμές (οξείες, αμβλείες, ορθές) θυμίζουν αιχμές, κρύσταλλα, γεγονός που δηλώνει κάτι οξύ ή και μια νευρικότητα του ονείρου, που μέσω του υποσυνείδητου, η κ. Περδίκη το εξέφρασε έτσι με τις μπογιές της.

H γυναικεία μορφή δεσπόζει σε όλα σχεδόν τα έργα. Ακόμη ένα παράδειγμα είναι το «Γυμνό» που απεικονίζει την ίδια γυναίκα σε δύο στάσεις. Ο ίδιος εαυτός που πηγαίνει σταδιακά προς τον καθρέφτη κι όταν φτάνει, δεν κοιτάζει το είδωλό της, αλλά το σώμα της. Ενδεχομένως και το κενό. Σαν να μην μπορεί να αντικρίσει την εικόνα της, ούσα απογοητευμένη από αυτήν ή τον εσώτερο εαυτό της. Η γύμνια του σώματος μπορεί να ακολουθεί και τη γύμνια της ψυχής. Παρατηρούμε ότι και πάλι κυριαρχούν 2 χρώματα και οι αποχρώσεις τους, μια ελαφριά γεωμετρία και η πλήρης αφαίρεση, λες και θέλει η ζωγράφος να βάλεις τον εαυτό σου στη μορφή. Η σουρεαλιστική διάθεση έγκειται στη λειτουργία του ασυνείδητου, όπως εύλογα μπορεί να δοθεί στον θεατή σύμφωνα με την ερμηνεία που προσπαθήσαμε να κάνουμε. Η γυναικεία μορφή θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αυτοαναφορικό στοιχείο όχι μόνο σε αυτό το έργο, αλλά σε όλα σχεδόν της κ. Σ. Περδίκη.

Η «Νεκρή Φύση», λίγο μεταγενέστερο έργο, είναι μια κυκλική ιστορία μιας και το μάτι πάει κυκλικά καθώς κοιτάει τον πίνακα. Η σουρεαλιστική και ονειρική διάθεση της Νεκρής Φύσης παρουσιάζεται σε μια ιστορία ανάμεσα σε γυμνές ανθρώπινες φιγούρες και στο υδάτινο στοιχείο. Η κάθαρση του σώματος, το καθαρό νερό που ρέει άφθονο είναι εικόνες από προσωπικό όνειρο της ζωγράφου. Ο πίνακας χωρίζεται σε δύο επίπεδα με το χρώμα να είναι τοποθετημένο σε επίκαιρα σημεία νευραλγικού ενδιαφέροντος. Οι γεωμετρικοί κανόνες βρίσκονται μέσα στη φύση, όπως και στο έργο της Σοφίας δε λείπουν οι αναλογίες με μαθηματική ακρίβεια. Αν και η φύση παρουσιάζει εξ ορισμού μια αταξία, η τέχνη της δίνει μια γεωμετρική οργάνωση, κάτι στο οποίο βοήθησε και το γεγονός ότι στη σύγχρονη ζωή θεωρούμε τις επιστήμες και την τέχνη άρρηκτα συνδεδεμένες.

Τέλος, η ερωτική διάθεση μιας γυναίκας ως κυρίαρχο όργανο του έρωτα για τον σουρεαλισμό, περικλείεται σε αυτόν τον πίνακα και συγκεκριμένα στο βλέμμα της κοκκινομάλλας γυναίκας. Ένας χώρος γεμάτος κόσμο κι αυτή νιώθει μόνη. Ένα βλέμμα πρόκληση προς κάθε άνδρα θεατή, μια εσωτερική δύναμη που συγκεντρώνεται στα χείλη, χαρακτηρίζουν τη σεξουαλική διάθεση της γυναίκας. Το βλοσυρό μάτι της στοχεύει στο επόμενο «θύμα» της μιας και σύμφωνα με τον Αντρέ Μπρετόν «…τυχερός είναι ο άνδρας που αλλάξει την πίστη του για τον έρωτα μιας γυναίκας…». Όλα αυτά τα περιλαμβάνει και ο τίτλος του έργου «Πρόσκληση».