Το ιερό στο σινεμά του Πιερ Πάολο Παζολίνι, του Ιωάννη Βογιατζή
Διά της θεολογίας τεχνουργεί: Σημείωμα για την μελέτη «Το ιερό στο σινεμά του Πιερ Πάολο Παζολίνι» του Ιωάννη Βογιατζή με εξώφυλλο του Χρήστου Μαρκίδη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Αρμού.
Οι εκδόσεις 24 Γράμματα και ο Γιάννης Η. Παππάς θα καταθέσουν εντός του 2022 μια ογκώδη μελέτη για τον Ιταλό στοχαστή Pier Paolo Pasolini. Επιστολές, κείμενα, συνεντεύξεις, μαρτυρίες του ίδιου του δημιουργού που βρήκε πριν από δεκαετίες την δύναμη να φτιάξει ένα τραγούδι μέσα από τις Στάχτες του Γκράμσι έρχονται στο φως σε αυτήν την έκδοση σταθμό για την προσωπικότητα του Pasolini. Και άλλα έργα αφιερωμένα στον σπουδαίο κινηματογραφιστή και ποιητή θα κατακλύσουν τα ράφια των βιβλιοπωλείων, επαληθεύοντας την γοητεία που εξακολουθεί να ασκεί στην τέχνη ο αδικοχαμένος Ιταλός. Μονογραφίες και εκδόσεις που εξαντλούν το διαθέσιμο υλικό, στοχεύοντας άλλοτε στο ποιητικό έργο του Pasolini και πάλι φωτίζοντας εκείνη την τρομερή εποχή, τότε που ο Ιταλός καθηγητής, δημοσιογράφος και ποιητής, αυτός ο αυτοκρατορικός τύπος που μιλά ανοιχτά και μας αφοπλίζει, εντοπίζεται νεκρός στην κακόφημη, ρωμαϊκή συνοικία της Όστια, με διαλυμένο κορμί και αγιάτρευτες πληγές για την μοιραία διχασμένη κοινωνία. Ίσως το τέλος του να δικαιώνει το έργο και την στάση της ζωής του και ενδεχομένως να παραμένει ένα επιχείρημα υπέρ της γοητείας που ασκεί. Η σύντομη και γεμάτη πνευματικότητα βιογραφία του Pasolini ερεθίζει αμείωτα την κοινή γνώμη και προσελκύει ένα διαρκώς νέο, πιστό κοινό. Ίσως ετούτα τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά του έργου του Pasolini να κινητοποιούν τον Ιωάννη Βογιατζή για να καταθέσει σήμερα στο κοινό μια νέα μελέτη, διαμορφωμένη κάτω από το πρίσμα της χριστιανικής πίστης.
Ρεπορτάζ, αποκαλύψεις και μαρτυρίες από εκείνη την νύχτα θα φωτίσουν το φοβερό τέλος του συγγραφέα και την ίδια στιγμή θα σηματοδοτήσουν την ατμόσφαιρα που διαμορφώνεται στην Ιταλία του καθολικού συντηρητισμού. Ένα τέλος αδόκιμο και μερικοί αληθινοί υπεύθυνοι που ποτέ δεν πλήρωσαν αφήνοντας την Ιταλία σε αιώνια αμηχανία. Εκείνοι που κάποτε ο Pasolini κατονόμασε φρόντισαν να καθηλώσουν για πάντα την σπουδαία φωνή του, κατόρθωσαν να στερήσουν από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα και σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής της ιστορίας της, τον επίκαιρο και εύστοχο λόγο του .
Τα θεατρικά, τα ποιήματα, η δοκιμιογραφία του, επικεντρωμένη στα ζητήματα της μεταπολεμικής Ιταλίας, έντονα πολιτικοποιημένη, συνιστά μια αναζήτηση για τον νέο δρόμο που ανοίγεται στην Ιταλία του καθολικισμού αλλά και των νέων αιτημάτων. Στίχοι και μισοτελειωμένα μυθιστορήματα, προσχέδια και φιλμ πυκνώνουν εντός τους το διαχρονικό μήνυμα του Pier Paolo Pasolini που θα δοκιμάσει να γκρεμίσει για πάντα την Ιταλία από τις ρωμαϊκές παλιατσαρίες και τις αρχαίες δόξες της.
Ο Ιωάννης Βογιατζής μας προσφέρει ένα ξεχωριστό πόνημα. Η καινούρια έκδοση του Αρμού, «Το ιερό στο σινεμά του Πιερ Πάολο Παζολίνι» αθροίζεται σήμερα στις μελέτες που αποκαλύπτουν και φωτίζουν πρωτοφανέρωτες πτυχές του έργου του διάσημου Ιταλού διανοούμενου. Η ειδίκευση της εξαιρετικής μελέτης στο χριστιανικό και μεσσιανικό μήνυμα του έργου του Pasolini, η ανάλυση των μεγάλων, κινηματογραφικών έργων μέσα από το πρίσμα της χριστιανικής ιδεολογίας, σχηματοποιούν μερικές από τις πιο ουσιώδεις πτυχές της νέας έκδοσης του Αρμού, που επαναφέρει στο προσκήνιο τον έγκριτο μελετητή και λάτρη του Ιταλού στοχαστή, όπως ο ίδιος μας εξομολογείται στον επίλογο της έκδοσης. Συγγραφέας του «Η εκκλησία πάει σινεμά» που αποπειράται να εντοπίσει τους υπόγειους δεσμούς της θεολογίας με την μεγάλη οθόνη και τα φιλμ της ζωής μας, ο Ιωάννης Βογιατζής σε αυτό το προσωπικό επίμετρο του βιβλίου του μας αποκαλύπτει τον ξεχωριστό δεσμό που ο ίδιος διατηρεί με το στοχαστικό σινεμά του Pasolini, εμπνευσμένο από θεούς ταπεινούς. Τα κορυφαία έργα του Ιταλού αναδύονται από τους ήρωες που μετατρέπονται σε ευαγγελισμούς συγκαλυμμένους πίσω από τις μικρές και τις μεγάλες στιγμές όλων εκείνων των ανέστιων, των διωγμένων, των χαρακτήρων που φορτίστηκαν με κρίματα και λάθη και το αβάσταχτο βάρος του κόσμου. Μες στην απόλυτη συντριβή τους, κατορθώνουν να διατηρούν ένα αξιοσημείωτο επίπεδο ανθρωπιάς και πικρού μεγαλείου.
Η κινηματογραφική ενδοχώρα του σκληρού νότου, σμίγει όλο δέος και ρίγος με την ποιητική απλωσιά του Pier Paolo Pasolini.
Ωσάν ο θεόλεκτος κόσμος του να είναι φτιαγμένος από τα υλικά της ευωδιαστής υπονόμευσης μέσω του έρωτα και της αμφισημίας του μύθου, ώστε να πτερώνεται το πνεύμα μας σε ιερατικά ύψη. Ένας άλλος κόσμος απείραγος από καθεστωτικές ιδεοληψίες, παλαιός ωσάν την αθωότητα, καινός σαν τον νεότευκτο έρωτα. Ορθοτομεί την πραγματικότητα και την ιστορία με όσα μοναδικά και ιδιαίτερα μυστήρια ελκύει από το άφευκτο, ώστε να οικοδομήσει τον μύθο του και συνάμα να φιλοτεχνήσει τον υπέροχο διάκοσμο του Πνεύματος και του Πολιτισμού.
υπογραμμίζει το οπισθόφυλλο της έκδοσης του Αρμού που συνεχίζει στον δρόμο της ανάδειξης νέων, πρωτότυπων μελετών. Τα βιβλία του καθηγητή Ιωάννη Βογιατζή καθώς και η μελέτη της Βασιλικής Ρούσκα επαληθεύουν τον ισχυρισμό αυτού του σημειώματος αλλά και την παρουσία των εκδόσεων του Αρμού που πλουτίζουν την παγιωμένη γνώση, διεγείροντας την αποκοιμισμένη μας αίσθηση.
Ο Βασίλης Ραφαηλίδης έγραψε κάποτε πως το περιεχόμενο, η προσωπικότητα του δημιουργού αλλά και η μορφή που επιλέγει για το έργο του, συνιστούν παράγοντες αποφασιστικούς και προϋποθέσεις της τέχνης. Εκεί μέσα, σε συνθήκες παράδοξες, με μέσα πνευματικά και την υποκειμενικότητα της άρνησης που ξαναγράφει την παντοτινή περγαμηνή του κόσμου, κατορθώνεται το ανέφικτο. Με ένα τέτοιο περιεχόμενο επανέρχεται εκδοτικά από τον Αρμό ο κύριος Ιωάννης Βογιατζής. Η μελέτη του πλουτίζει την προσέγγιση του έργου του Pasolini και επιβεβαιώνει πως τίποτε σε τούτο τον κόσμο δεν έχει κριθεί. Στο πνεύμα απομένει, το δημιουργικό για να μεταφράσει το συντελεσμένο, ανανεώνοντας τα θεωρήματα και τις κατά τα άλλα βεβαιωτικές σκηνογραφίες.
«Το ιερό στο σινεμά του Πιερ Πάολο Παζολίνι», του Ιωάννη Βογιατζή. Από τις εκδόσεις του Αρμού για τον Paolo που εδώ και χρόνια ζει μες στην αγκαλιά ενός αγγέλου.
Το ιερό στο σινεμά του Πιερ Πάολο Παζολίνι, του Ιωάννη Βογιατζή
Εκδόσεις Αρμόςσελ. 166
