Βιβλιοθήκη

Πριν από λίγο καιρό, χαζεύοντας στα ράφια μιας δημοτικής βιβλιοθήκης, έπεσα πάνω στο «Λάθος αστέρι» του John Green. Για να είμαι ειλικρινής, μου έκανε εντύπωση που βρήκα ένα «εμπορικό» βιβλίο σε ένα μέρος σαν και αυτό. Γνώριζα πως το βιβλίο είναι bestseller, είχε κυκλοφορήσει λίγα χρόνια πριν στη χώρα μας και ανήκε στο είδος της «νεανικής-εφηβικής» λογοτεχνίας, γι’ αυτό και έβλεπες παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου να το αναζητούν με πάθος στα βιβλιοπωλεία. Αποφάσισα να του δώσω μια ευκαιρία. Δεν ήξερα τι πραγματεύεται, πού διαδραματίζεται, τίποτα. Αλλά ήμουν σε mood «θέλω να διαβάσω κάτι ανάλαφρο αυτή την περίοδο!» (Don’t ever judge a book by its cover, δεν λένε άλλωστε;) Την ίδια κιόλας μέρα, φίλοι που με είδαν να το κρατώ μου μίλησαν με τα καλύτερα λόγια γι’ αυτό, λέγοντας πως έχουν δει την ταινία. Αλίμονο, σκέφτηκα, άλλη μια αμερικανιά που σιγά μην δεν γινόταν ταινία. Πόσο λάθος είχα! Τελικά, τι σημαίνει «εμπορική» και τι υψηλή λογοτεχνία;

Απ’ την πρώτη κιόλας σελίδα, ο αναγνώστης μαθαίνει πως η ηρωίδα, η 17χρονη Χέιζελ Γκρέις, πάσχει από καρκίνο 4ου σταδίου του θυροειδούς, που έχει μάλιστα κάνει μετάσταση στους πνεύμονες. Η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη, και η όποια αγωγή μπορεί απλώς να παρατείνει τη διάρκεια ζωής του κοριτσιού. Ενώ παρακολουθούμε την καθημερινότητα μιας έφηβης, με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει λόγω της ασθένειας, ξαφνικά, μπαίνει στη ζωή της ο έρωτας. Ο νεαρός Ογκάστους Γουότερς εμφανίζεται στη ζωή της Χέιζελ, όταν γνωρίζονται σε μια ομάδα συναντήσεων καρκινοπαθών. Με αυτή τη γνωριμία, η ηρωίδα μας, που μέχρι τότε ήταν κλεισμένη στον εαυτό της, μπαίνει στη διαδικασία να ανοιχτεί για πρώτη φορά σε έναν άνθρωπο, να μοιραστεί τους φόβους αλλά και τις αγάπες της. Με αφορμή το αγαπημένο βιβλίο της, οι δύο έφηβοι αρχίζουν να γνωρίζονται καλύτερα και ερωτεύονται. Στην ιστορία, σημαντικό ρόλο παίζει το ταξίδι τους στο Άμστερνταμ, όπου θα γνωρίσουν από κοντά τον εξιδανικευμένο, στα μάτια της Χέιζελ, συγγραφέα του βιβλίου και θα βιώσουν μια ανατρεπτική εμπειρία, που θα τους φέρει εντέλει ακόμη πιο κοντά. 

Πολλά είναι τα τσιτάτα που μπορούν να μείνουν απ’ το βιβλίο και που χρησιμοποιούνται αυτούσια και στην ταινία. Ο Green ψυχογραφεί με όμορφο τρόπο τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες. Από τη μία, έχουμε τη Χέιζελ που κλείνεται στο καβούκι της για να μην πληγώσει τους άλλους: «Eίμαι σαν χειροβομβίδα. Είμαι μια χειροβομβίδα και κάποια στιγμή θα εκραγώ και θα ήθελα να ελαχιστοποιήσω τις απώλειες». Στον αντίποδα, ο νεαρός που έχει μια άλλη κοσμοθεωρία, που θέλει να αφήσει το στίγμα του στον πλανήτη, να πλάσει κάτι μεγάλο, και αυτό που τον φοβίζει είναι ένα: η λήθη. «Φοβάμαι τη λήθη. Τη φοβάμαι όπως ο παροιμοιώδης τυφλός φοβάται το σκοτάδι».

Μια ιστορία συγκινητική, τρυφερή, αλλά χωρίς υπερβολές, αγγίζει τον αναγνώστη, που διαβάζει το καλογραμμένο βιβλίο απνευστί. Σε αυτό συνηγορεί και η εξαιρετική μετάφραση από τα αγγλικά. Και κάτι τελευταίο: αν είναι έτσι τα «εμπορικά» βιβλία, ας είναι. Ας μην μπαίνουμε στη λογική υψηλή ή όχι λογοτεχνία. Όταν ένα βιβλίο κοινωνεί αυτό που θέλει και αγγίζει τον αναγνώστη, όταν μιλάει για τόσο ευαίσθητα θέματα μα δεν έχει ως αυτοσκοπό την εύκολη συγκίνηση και τους μελοδραματισμούς, τότε –όπως και να έχει– αξίζει τον χρόνο μας. Δώστε κι εσείς μια ευκαιρία σε ένα βιβλίο που κάποτε «σνομπάρατε»· μπορεί να σας αποζημιώσει! 

Ο John Green έχει γράψει επίσης τα: «Αναζητώντας την Αλάσκα», «Χάρτινες πόλεις» και «Οι Κατερίνες», που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Λιβάνη. Είναι πολυβραβευμένος συγγραφέας, ενώ παράλληλα δραστηριοποιείται και διαδικτυακά στο κανάλι του στο youtube Vlogbrothers (youtube.com/vlogbrothers). Εκεί, μαζί με τον αδερφό του Χανκ, αναλύουν σε λίγα μόνο λεπτά με απλό και κατανοητό τρόπο ζητήματα επί παντός επιστητού. Μπορείτε, επίσης, να τους βρείτε και στο εκπαιδευτικό τους κανάλι Crashcourse (youtube.com/crashcourse).