Βιβλιοθήκη

Με ένα ιδιαίτερο εξώφυλλο, με ανοιξιάτικα αισιόδοξα χρώματα αλλά κι έναν ευφάνταστο τίτλο, κυκλοφορεί το νέο βιβλίο νεανικής λογοτεχνίας του Θοδωρή Κούκια «Το μουσείο των αποξηραμένων συναισθημάτων». Ας αποκρυπτογραφήσουμε το παράξενο εξώφυλλο: ένα φύλλο ξεραμένο απεικονίζει το στόμα με χείλη ερμητικά κλειστά, χωρίς να υπάρχει υποψία χαμόγελου. Mε μια πιο προσεκτική ματιά, θα δούμε ένα λουλούδι να κρέμεται στην άκρη των χειλιών. Μήπως είναι η ελπίδα για κάτι αισιόδοξο, που υπομονετικά περιμένει να το ανακαλύψουμε; Τα διάσπαρτα άνθη θα μπορούσαν να είναι οι φωτεινές αχτίδες που θα φωτίσουν το γκρίζο της νεανικής ψυχής.

Ακολουθώντας τη μητέρα της Λίνα, προϊσταμένη εφοριακό, στις αλλεπάλληλες μεταθέσεις της, η Νεφέλη βρίσκεται για ακόμη μια φορά σε καινούργιο σχολικό περιβάλλον. Ο πατέρας της ο Λουίς, ισπανικής καταγωγής, μην μπορώντας –λόγω κρίσης– ν’ ανταπεξέλθει στα υπέρογκα οικονομικά έξοδα, επιστρέφει στη χώρα του, αφού έχει αποτύχει να εδραιώσει τη δική του επιχείρηση σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί. Σε συνδυασμό μάλιστα με τις ατελείωτες ώρες εργασίας της μητέρας της, είναι προφανές ότι τα θεμέλια της οικογένειας της Νεφέλης έχουν ήδη αρχίσει να τρίζουν. Η Νεφέλη βιώνει έντονη μελαγχολία και παραίτηση, νιώθει σαν να μην ανήκει πουθενά, ούτε σε κάποια παρέα ούτε σε κάποιο τόπο. Αισθάνεται ότι τα χρώματα των συναισθημάτων της ξεθωριάζουν, ένα βήμα πριν η ίδια καταλήξει να είναι ένα «μουσείο αποξηραμένων συναισθημάτων». Σαν να έχει τρυπώσει στο μυαλό της μια χρωμοπαγίδα που απορροφά ό,τι φωτεινό και χαρούμενο υπάρχει μέσα της. Μοναδική της συντροφιά ο Ίωνας, ένας ιδιαίτερος έφηβος∙ ένα παιδί με αυτισμό «υψηλής λειτουργικότητας», με σύνδρομο Άσπεργκερ. «Mικρό σοφό» τον αποκαλούν οι δάσκαλοί του, «μικρό ζαβό» οι συμμαθητές του. Και η Αντέλε, μια νεαρή αλβανικής καταγωγής, από οικογένεια «ελαφρών ηθών» σύμφωνα με τους καλοθελητές της γειτονιάς. Η αλλόκοτη αυτή παρέα, ο καθένας με την ιδιαιτερότητά του, προσελκύει το ενδιαφέρον των «εξτρεμιστικών» στοιχείων του σχολείου και γίνεται αντικείμενο χλευαστικών σχολίων.

Μία ερευνητική εργασία και ένα πρωταπριλιάτικο αστείο γίνονται αφορμή να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου, οδηγώντας τη Νεφέλη σε μία κατάσταση απόλυτης αδράνειας, συναισθηματικής κενότητας και απαισιοδοξίας. Το διαδίκτυο, συγκεκριμένα το facebook, με τα ανώνυμα ψεύτικα προφίλ, ενισχύουν το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην ψυχή της, φέρνοντάς την ένα βήμα πριν την κατάθλιψη. Θα καταφέρει άραγε να βγει νικήτρια από αυτόν τον άνισο αγώνα ή θα την καταπιεί η άβυσσος; Ο Ίωνας λέει: «Ξέρεις τι θα συμβεί αν κάποιος καθίσει και κοιτάζει με τις ώρες την άβυσσο; Θα τον κοιτάξει κι εκείνη και κάποια στιγμή θα τον καταπιεί».

Παράλληλα με την ιστορία της Νεφέλης διαβάζουμε και για την Ταβούλα Ρασιά! Η Ταβούλα είναι μία ολόλευκη σελίδα Α4, στην οποία ο ευρηματικός συγγραφέας έχει δώσει ζωή, δημιουργώντας έναν χαρακτήρα που γεμίζει το βιβλίο με μικρές πινελιές αισιοδοξίας. Διότι η Ταβούλα είναι ένα ονειροπόλο αναλώσιμο, που κάποια στιγμή ελπίζει να δραπετεύσει από την χαρτοπολιτεία της εφορίας, να μετενσαρκωθεί σε κάτι άλλο και να γίνει αθάνατη. «Βούτυρο στο ψωμί τους» ήταν για τις υπόλοιπες Α4 σελίδες, που την στόλιζαν κάθε φορά με ειρωνικά και χλευαστικά σχόλια. «Τι δουλειά έχει μια κόλλα Α4 να ονειρεύεται;», φώναζαν πίσω από την πλάτη της, όποτε την έβλεπαν να ατενίζει με τις ώρες τον ορίζοντα.

Πρόκειται για ένα πρωτότυπο και έξυπνο μυθιστόρημα, που απευθύνεται σε νεαρούς αναγνώστες αλλά και ενήλικες, ικανό να προβληματίσει για τις ανακατατάξεις και τις ψυχικές μεταπτώσεις της ενηλικίωσης. Για τη διαφορετικότητα, την επίδρασή της στην ατομική ψυχοσύνθεση και το πώς την αντιμετωπίζει το κοινωνικό σύνολο. Υπαινίσσεται ότι κάθε άτομο έρχεται στη ζωή σαν μια λευκή κόλλα χαρτί. Άλλοι επιδιώκουν να την γεμίσουν με όσο το δυνατόν περισσότερα βιώματα, ενώ άλλοι –πιο συνειδητά– ενδιαφέρονται για τα λίγα και καλά. Κατά πόσο ο καθένας φροντίζει να καλλιεργήσει τον εσωτερικό του κόσμο ή εντυπωσιάζει με ένα όμορφο περιτύλιγμα, αυτό εξαρτάται από τον ίδιο. Το μυθιστόρημα θίγει επίσης κι ένα άλλο ευαίσθητο θέμα, καθώς ασχολείται με την περίπτωση ενός παιδιού με σύνδρομο Άσπεργκερ και την ιδιαιτερότητα που αυτό συνεπάγεται. Προβληματίζει επιπλέον, αφού επισημαίνει τον ρόλο του φατσοβιβλίου και πόσο αυτό επηρεάζει τη δημόσια εικόνα. Είναι πολλά, λοιπόν, τα ερωτήματα που εγείρονται, δίνουν τροφή για σκέψη και αφυπνίζουν. Η αμεσότητα της πρωτοπρόσωπης αφήγησης επιτρέπει στον αναγνώστη να μπει στη θέση της πρωταγωνίστριας. Ο λόγος όμορφος, λιτός, κατανοητός, με χιουμοριστικές ατάκες όπου χρειάζεται για να ελαφρύνουν την ατμόσφαιρα.

Τελικά, «Το μουσείο των αποξηραμένων συναισθημάτων» είναι ένα σπουδαίο βιβλίο που δεν πρέπει να λείπει από καμιά νεανική βιβλιοθήκη.