Βιβλιοθήκη

Ο ίδιος, βέβαια, έχει διανύσει σημαντική συγγραφική πορεία: έχει δημοσιεύσει κείμενα και διηγήματά του (συμπεριλαμβανομένων κάποιων εκ της εν λόγω συλλογής) κατά καιρούς σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά, αλλά έχει τιμηθεί επίσης από το εθνικό κέντρο βιβλίου της Γαλλίας (CNL) με υποτροφία συγγραφής. Το πρώτο του έργο «Χοιρινό με λάχανο» εκδόθηκε το 2004 και ακολούθησαν άλλα τέσσερα έργα μέχρι να φτάσουμε στην παρούσα συλλογή. Το βιβλίο του «Τυχερό» (2017) συμπεριλήφθηκε μάλιστα στη βραχεία λίστα κρατικού βιβλίου μυθιστορήματος. Από το 2011 τα βιβλία του εκδίδονται από τις εκδόσεις Πατάκη (τα πρώτα του εκδόθηκαν από τις εκδόσεις Κέδρος).

Έχοντας «δοκιμαστεί» με επιτυχία τόσο στο διήγημα όσο και στο μυθιστόρημα, ο συγγραφέας επιλέγει αυτή τη φορά τη μικρή φόρμα για να εκφραστεί. Τα περισσότερα διηγήματα της συλλογής, βέβαια, αν όχι όλα, έχουν ήδη δημοσιευθεί, αλλά για να ενσωματωθούν στο βιβλίο «Τζάμπα η παράταση» έχουν υποστεί επεξεργασία, ώστε να αποκτήσει η συλλογή μία ενιαία υπόσταση.

Η συλλογή έχει ως κεντρική ιδέα τον πυρήνα της ζωής: τις ανθρώπινες σχέσεις σε όλο το φάσμα, οικογενειακές και διαπροσωπικές, σημαντικές και ασήμαντες: Η σχέση με τον πατέρα που κυριαρχεί (συμβολικά το πρώτο και το τελευταίο διήγημα της συλλογής αναφέρονται σε αυτή), η σχέση με τους φίλους, ακόμα και η σχέση με τα άτομα που συναντούμε σε μια συνέλευση πολυκατοικίας. Κατά την ανάγνωση, αποκομίζει κανείς την αγάπη του συγγραφέα για τις αγνές απολαύσεις της ζωής: για στιγμές με φίλους που καταγράφονται ανεξίτηλα στην μνήμη ή για την χαρά που προσφέρει ένα αυθόρμητο ποδοσφαιρικό ματς με συναδέλφους αξημέρωτα.

H σχέση των διηγημάτων μεταξύ τους αναδεικνύεται, όμως, καλύτερα, αν τα «διαβάσουμε» σε ένα πιο αφηρημένο επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη και τον τίτλο. Το «Τζάμπα η παράταση» γνέφει προς τον αμφίσημο χαρακτήρα του τέλους – το τέλος αναπόφευκτα θα έρθει, αλλά η μνήμη ανάγει τις στιγμές στη σφαίρα του παντοτινού, αφού τα βιώματα επανέρχονται στο θυμικό μας για να τα ζήσουμε ξανά και ξανά, έστω και μέσα από το παραμορφωτικό πρίσμα της μνήμης. Έτσι, όσες στιγμές μας καθορίζουν φαντάζουν αιώνιες. Νομίζουμε για παράδειγμα ότι δε θα ξαναγίνουμε παιδιά, αλλά στην ψυχή μας έχουν εγγραφεί τα παιδικά μας βιώματα με ανεξίτηλο μελάνι· στον τρόπο που αγγίζουμε τους άλλους, στον τρόπο που εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Θρηνούμε για τους γονείς μας όταν τους χάνουμε, αλλά παραμένουν ολοζώντανοι στην καρδιά μας και μας καθορίζουν ως προς τον τρόπο που φερόμαστε εμείς σαν γονείς. Γιατί, λοιπόν, να ανησυχούμε για τη στιγμή που θα «τελειώσει», αφού θα «επιβιώσει» τίνι τρόπω στη μνήμη μας; Εξού και το «τζάμπα» στην ποθητή παράταση.

Ο αναγνώστης καταφεύγει στις παραπάνω σκέψεις, χωρίς ο Καβανόζης να τις θέσει ευθέως στο χαρτί. Στο σημείο αυτό έγκειται η ικανότητα του Καβανόζη ως συγγραφέα, που δεν είναι ούτε δακρύβρεχτος ούτε λυρικός. Η λυρικότητα του κειμένου αναδεικνύεται μέσα από την σημαντική εικονοπλαστική ικανότητα του Κ. Καβανόζη – οι εικόνες που σκιαγραφεί διαγείρουν το συναίσθημα· οι εικόνες που επιλέγει λειτουργούν ως σύμβολα για τη συναισθηματική κατάσταση του εκάστοτε πρωταγωνιστή. Σε διηγήματα όπως το «Ιαματικά λουτρά Εφταλούς» (κατά τη γνώμη μου το καλύτερο), το σκηνικό που δημιουργεί προσομοιώνει το ονειρικό, καταργώντας έτσι τον αφηγηματικό χρόνο. Παιδική ηλικία και ωριμότητα αλληλοδιαπλέκονται δημιουργώντας την αίσθηση ενός μοναδικού βιώματος. Γι’ αυτό και, ίσως, να είναι το χαρακτηριστικότερο και το απολαυστικότερο διήγημα της συλλογής, αφού συνδυάζει τα στοιχεία όλων των άλλων: διαπροσωπικές σχέσεις, αγάπη για την επαρχία, κατάργηση του χρόνου.

Για όλους τους παραπάνω λόγους το «Tζάμπα η παράταση» είναι ένα απολαυστικό βιβλίο. Σελίδα τη σελίδα, αναγνωρίζεις την αξία του συγγραφέα, τον εμπιστεύεσαι και σου δημιουργείται η επιθυμία να τον ακολουθήσεις και στα μετέπειτα συγγραφικά του βήματα. Οι υπαρξιακοί προβληματισμοί του κειμένου και η συγκρατημένη του αισιοδοξία για τους λόγους που αξίζει να ζούμε, δρουν απελευθερωτικά, όσο κοινότυπη και αν φαντάζει η επιλογή της θεματικής. Άλλωστε, δεν ζητάει κανείς τίποτα παραπάνω από έναν συγγραφέα, πέρα από το να καταφέρνει να μας συγκινήσει, γράφοντας για το απλούστερο και συνάμα πιο σύνθετο θέμα: τη ζωή, και ο Καβανόζης το κάνει με ειλικρίνεια.