Βιβλιοθήκη

Η επιμέλεια των κειμένων και των σκίτσων ανήκει στη Barbara Stok. Το “Vincent” της χάρισε διεθνή αναγνώριση, αφού μεταφράστηκε ήδη σε εννιά γλώσσες και είναι το μοναδικό έργο της που κυκλοφορεί στα μέρη μας. Αυτά, όσον αφορά τα γενικά βιογραφικά. Σκαλίζοντας όμως φωτογραφίες της στο Google, μου δημιουργήθηκε και μια πιο συγκεκριμένη εντύπωση που μου μοιάζει ωφέλιμο να την καταθέσω. Δεν είναι η γυναίκα που θα την χαρακτηρίσεις, ακριβώς, όμορφη (ευτυχώς που δεν υπάρχει πιθανότητα να διαβάσει αυτό το άρθρο, ίσως βέβαια κανείς να μην το διαβάσει, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία), όμως έχει τη γοητεία κάποιας, που συναντάς τυχαία κάποια νύχτα και θέλεις να πιείτε μαζί ένα ποτό με τα τελευταία σου χρήματα και ενώ οι απλήρωτοι λογαριασμοί στο σπίτι έχουν γεμίσει κάθε γωνία του φελλοπίνακα (ελπίζω να το έσωσα).

Πίσω στο θέμα μας.

Στο “Vincent” ακολουθούμε τα βήματα μιας μεγαλοφυΐας, του Vincent van Gogh, τα δύο τελευταία χρόνια της ζωής του, όταν εγκατέλειψε το Παρίσι και εγκαταστάθηκε στην Άρλ. Εκεί, στη Νότια Γαλλία, συνδιαλέγεται διαρκώς με τη φύση, το φως και τα όνειρά του. Προσπαθεί να συγκροτήσει και ένα κοινόβιο καλλιτεχνών με ανεπιτυχή κατάληξη. Μαθαίνουμε γι’ όλα αυτά μέσω της τακτικής αλληλογραφίας που είχε με τον αδελφό του. Η εικόνα του καταραμένου καλλιτέχνη πάει περίπατο και στη θέση της συναντάμε έναν τυπάκο με πλατύγυρο καπέλο, δισάκι με σύνεργα ζωγραφικής στον ώμο, να περιδιαβαίνει βουνά, θάλασσες και χωράφια. Και τι καταφέρνει; Χαρίζει στην ανθρωπότητα μερικούς από τους πιο συγκλονιστικούς πίνακες για τον κόσμο που κατοικεί.

Ως γνωστόν, ο άνθρωπος δεν βλέπει πραγματικά την πραγματικότητα. Την αντιλαμβάνεται με βασικό εργαλείο το μυαλό του.

Αυτός ο τυπάκος (το ξέρω ότι αγγίζει τα όρια της ιεροσυλίας να τον αποκαλώ έτσι) δίνει μια ξεχωριστή ερμηνεία της πραγματικότητας, βασιζόμενος σε μία σπάνια ενσυναίσθηση-ίσως και λόγω των ψυχικών του διαταραχών. Το άκρως εντυπωσιακό, όμως, είναι το εξής: στην «Έναστρη νύχτα» για παράδειγμα, πίνακα που ζωγραφίζει το 1889, απεικονίζει χαοτικές δίνες που το κοινό μάτι δεν μπορεί να αντιληφθεί. Η μαθηματική ανάλυση της εικόνας αποδεικνύει ότι ο van Gogh ζωγραφίζει, ακολουθώντας επακριβώς τους νόμους της φύσης. Μία ερώτηση που προκύπτει είναι πώς συμβαίνει η δική του ερμηνεία –ενός ψυχωτικού- να είναι πιο πιστή από τη δική μας, των «φυσιολογικών»; Αυτόν τον δυσεπίλυτο γρίφο, τον «δύσκολο» καλλιτέχνη καταφέρνει να απεικονίσει με έναν παιδικό και συνάμα πανέξυπνο τρόπο η Barbara Stok στο ευφυές κόμικ που δημιούργησε.

To “Vincent” μου υπενθύμισε ορισμένες αλήθειες που έχω την τάση να ξεχνάω. Πάμε να τις θυμηθούμε. Ο κόσμος, λοιπόν, αποτελείται από ετερόκλητα στοιχεία, αλλά, αν μπορέσεις να κοιτάξεις λίγο διαφορετικά, συνειδητοποιείς ότι όλα είναι ένα. Μία ζόρικη ασθένεια μπορεί να εξελιχθεί σε ένα ζόρικο χάρισμα. Αυτό που ψάχνουμε εναγωνίως να ορίσουμε ως ταλέντο, δεν είναι παρά η διατήρηση της παιδικής περιέργειας. Τέλος, και θέλω την προσοχή σας σε αυτό το σημείο, το πλέον σημαντικό που θυμήθηκα στις σελίδες του “Vincent”, το μυστικό των μυστικών θα μπορούσε να πει κάποιος, είναι… είναι…. 

Ένα σημείο που μας άρεσε λίγο περισσότερο